Leer a Ramon Llull
Seguidamente preséntase unha selección de oito textos de Ramon Llull, escritos en catalán medieval e coa grafía orixinal. Preséntanse por orde cronolóxica. Cada un deles vai acompañado dun breve comentario.
«Libro de contemplación en Deus»
Escrito inicialmente en árabe entre os anos 1271 e 1274, o Llibre de contemplació amósanos un Ramon Llull pletórico de forza e de optimismo aos seus corenta anos. Trátase dunha obra ambiciosa, escrita en Mallorca, que foi cualificada de «enciclopedia ou retablo da Idade Media» pola súa calidade exhaustiva e o seu colorismo. Os dous primeiros fragmentos corresponden á primeira distinción, que comprende tres capítulos (dos 365 que ten o libro), e que leva por título «D’alegre». A referencia despectiva aos xograres diríxese en realidade aos trobadores, aos cales, non obstante, Llull debeu de sentirse próximo antes da súa conversión, acaecida aos trinta anos.
FONTE: http://www.mallorcaweb.com/Mag-Teatre/llull/altresobres.html#Arbre%20de%20ciència
Llibre de gentil e los tres savis
«Libro do xentil e dos tres sabios»
Este libro foi escrito primeiro en árabe, entre 1274 e 1276, e traducido posteriormente ao catalán. Nel, tres sabios (un xudeu, un musulmán e un cristián) debaten ante un xentil (non crente), o cal deberá darlle a razón a un deles. A singularidade da trama consiste en que os tres sabios regresan aos seus países de orixe máis convencidos se cabe da súa propia fe, mentres o lector remata o libro sen saber quen saíu vitorioso. No fragmento reproducido, o autor narra o seu encontro, xunto a unha fonte, cunha dama chamada «Filosofía de amor». Destaca a opción decidida do autor pola integración harmónica entre o amor e a razón nunha «Arte amativa» na que a ciencia estaría ao servizo do ben.
FONTE: http://www.mallorcaweb.com/Mag-Teatre/llull/altresobres.html#Arbre%20de%20ciència
(versos 1 a 20)
«A vostede, Virxe Santa María»
O Llibre d’amic e amat é un fermoso poema de amor místico apaixonado ou máis propiamente tolo (‘foll’). Está integrado na novela Blanquerna (1283), que narra a historia ficticia do monxe Blanquerna que chega a papa para finalmente renunciar aos seus privilexios e levar unha vida ermitá e contemplativa. Neste poema de ecos orientais, Ramon Llull válese dunha linguaxe onde o «amigo» é Blanquerna (en realidade, el mesmo), mentres que o «amado» é Deus. Abundan as referencias ao sufrimento e á soidade, así como as metáforas relacionadas coa natureza. Consta de 366 versos, coa idea de que cada un deles sirva de reflexión e oración para un día do ano.
FONTE: http://www.mallorcaweb.com/Mag-Teatre/llull/amic.html e Antoni Artigues (UIB).
III. De la traïció que Na Renart tractà del rey
«Libro das bestas»
«III. Da traizón que o Raposo intentou contra o rei»
O Llibre de les bèsties (escrito entre 1288 e 1289, probablemente en París) é unha fábula na que Ramon Llull se serve dos animais para lanzar mensaxes morais de cariz social e político. Pertence ao Llibre de meravelles ou Fèlix. No fragmento reproducido aparecen o elefante (Orifan), a serpe (Serp), o galo (Gall) e o raposo (Renart); este último trama unha conspiración contra o rei. O autor traza un paralelismo entre a existencia de grupos contrapostos de animais (carnívoros fronte a herbívoros) e o difícil acordo entre os grupos humanos (cristiáns ante sarracenos) na súa época.
FONTE: Bibilonet (Guía interactiva de literatura catalá): El llibre de les bèsties de Ramon Llull. http://www.xtec.es/~lrius1/llull/contenidor.htm
(fragmentos)
[...]
«Canto de Ramón»
Esta selección de fragmentos corresponde ao Cant de Ramon (1300), o poema autobiográfico que Ramon Llull escribiu en Mallorca con case setenta anos de idade. Neles podemos apreciar importantes aspectos da súa propia vida: os anos de mocidade e a visión de Cristo crucificado (primeira estrofa); unha fermosa referencia ao mosteiro mallorquino de Miramar, onde fundara unha escola de linguas orientais (segunda); o afán por converter a sarracenos, tártaros e xudeus (terceira); o lamento polos seus fracasos (cuarta e quinta); a consideración da súa propia tarefa como de «trobador de libros» (sexta); e unha súplica ao Señor na que inclúe bens como a saúde, o gozo, a liberdade e os bos compañeiros (nas dúas últimas estrofas).
FONTE: Llull, Ramon. “Cant de Ramon”. Antologia general de la poesia catalana. Barcelona.
Ed. 62, MOLC, 1979. (p.11-12-13) http://www.musicadepoetes.cat/mdpAdmin/media/513-cantderamon.pdf
(fragmentos)
«Desconsolo»
Desconhort é un emotivo poema autobiográfico escrito nunha data imprecisa entre 1295 e 1305. Intégrano sesenta e nove estrofas monorrimas de doce versos alexandrinos cada unha e debía ser cantado segundo o ritmo do poema épico carolinxio Berard de Montdidier. Reflicte a gran tristeza que invade o autor, que se sente fracasado despois de máis de trinta anos de perseguir inutilmente o apoio de papas e reis para a súa misión de converter aos «infieis» mediante as razóns da súa Arte. Formalmente trátase dun diálogo entre un monxe, partidario da vida ermitá sen máis, e o propio autor (Ramon) que, a pesar de todo, trata de non caer no desánimo e propón de novo a acción.
FONTE: http://www.mallorcaweb.com/Mag-Teatre/llull/desconhort.html e Antoni Artigues (UIB).
De Oracio (versos 694 a 732)
«Señor Deus: chuvia»
Estes versos forman parte do longo poema Del consilii (‘Do concilio’), escrito no mes de outubro de 1311, pouco antes do concilio de Viena do Delfinado (1311-1312) ao cal fai referencia. Ramon Llull escribiuno na viaxe de París a Viena (Vienne, Isère), ao sur de Lión, a onde se dirixía para asistir ao conclave da Igrexa católica. No texto o autor pídelle a Deus, unha e outra vez, chuvia (‘pluja’) «para que o mal fuxa, pois o pecado sobe». Ao ritmo do refrán, resulta fácil imaxinar o paso lento do cabalo e a chuvia no camiño.
FONTE: Ed. Salvador Galmés: Ramon Llull, Rims, vol. II, Palma de Mallorca, Diputació Provincial de Balears, 1938, p. 255. http://www.rialc.unina.it/89.11.htm#Senyor%20Deus:%20pluja
