Armenia Menor

RAMON LLULL EN ARMENIA MENOR

En 1301 Ramon Llull desembarca no golfo de Iskenderum, nas costas do Mediterráneo oriental, un dos lugares máis afastados aos que viaxou. Pasou antes pola próxima illa de Chipre, onde se entrevistou co Gran Mestre do Templo, Jacques de Molay, quen lle concedeu un salvoconduto para visitar, non só ao rei de Armenia Menor, aliado dos templarios, senón tamén ao sultán de Babilonia e ao rei de Siria.

En Ayas, entón a capital de Armenia Menor, escribe o libro Què deu hom creure de Déu (‘O que o home ten que crer de Deus’) e recolle información para redactar a súa obra De convenientia fidei et intellectus. En 1302 abandona Armenia Menor, quizais para dirixirse a Xerusalén; en calquera caso, a que probablemente foi a única viaxe asiática da súa vida rematou en Xénova.

ARMENIA MENOR, ENTÓN E AGORA

Armenia Menor (que actualmente pertence a Turquía) atópase moi lonxe das fronteiras do actual estado de Armenia, situadas moito máis ao nordés. Trátase dun gran territorio que chega ata o río Éufrates. Fora provincia romana en tempos do emperador Vespasiano. A finais do século XI, refuxiados armenios (cristiáns ortodoxos) de terra para dentro fundaron, na costa mediterránea, o reino medieval de Armenia Menor (coñecido tamén como Pequena Armenia ou Reino de Cilicia). Tivo un papel destacado polo seu apoio ás cruzadas.

 A cidade de Ayas, capital medieval de Armenia Menor, coñecíase entón como Lajazzo (ou Ajazzo); na Antigüidade o seu nome fora Aegea. Era o principal punto de paso do comercio entre o Mediterráneo e Persia, e mesmo Asia central e China. Xenoveses e venecianos dispuñan alí de franquías aduaneiras, almacéns e depósitos; os produtos máis transportados cara a Europa eran especias, pedras preciosas, seda e alfombras; en sentido contrario, o tráfico incluía aceite, viño e panos. Marco Polo visitou a cidade en 1271. En 1294 xenoveses e venecianos libraron alí unha batalla naval polo control dun porto que, cos séculos, encheríase de sedimentos fluviais ata quedar convertido nunha marisma.